Макрон ја губи контролата врз кризата

Оставката на Себастијан Лекорну по помалку од четири недели како француски премиер ја втурна земјата во најдлабоката политичка криза во последните речиси седум децении.

Оставката е катастрофална за Франција и лоша за Европа, на која сега, повеќе од кога било, ѝ е потребно решително водство, пишува Фајненшл тајмс (ФТ). Со Франција не само што веќе не може да се управува, туку нејзините јавни финансии се во хаос, економијата е слаба, социјалните тензии растат, а пазарите се нишаат.

„Иако земјата можеби не е на работ на граѓанска војна како што беше во 1958 година, таа тогаш имаше излез од кризата во лицето на Шарл де Гол. Денес нема спасител на повидок“, вели ФТ.

Иако голем дел од вината за денешниот ќорсокак е кај претседателот Емануел Макрон, виновна е целата француска политичка класа, без разлика дали затоа што не дејствува одговорно и покрај огромниот буџетски дефицит или затоа што одбива да направи компромис за своите барања, се вели во анализата.

Левичарските и централно-десничарските партии ги здружија силите за да го спречат крајно десничарскиот Национален собир (РН) да освои мнозинство на предвремените парламентарни избори минатото лето, но оттогаш направија многу за всушност да го доближат до власта.

Иако земјата можеби не е на работ на граѓанска војна како што беше во 1958 година, таа имаше излез од кризата во ликот на Шарл де Гол. Денес нема спасител на повидок

Според ФТ, ненадејното повлекување на Лекорну, штитеник на Макрон, е понижување за претседателот и покажува дека неговиот метод на управување со земјата со строга контрола на насоката на политиката и минимални отстапки кон опозицијата е исцрпен. Лекорну веќе одеше по тенка жица, обидувајќи се да состави буџет што ќе ги задоволи барањата на левиот центар за социјална правда и аверзијата на главните конзервативци кон зголемувањето на даноците, а воедно ќе ги зачува остатоците од проделовното реформско наследство на Макрон.

Потоа Лекорну несмасно состави влада. Иако вети „раскинување“ со своите претходници, тој ги задржа повеќето министри од кабинетот во заминување и ги врати лојалистите на Макрон. Ваквите назначувања ја налутија не само левицата, туку и десниот центар, кој се закани дека ќе ја напушти алијансата. Макрон се потпираше на поддршката на главните конзервативци откако го изгуби парламентарното мнозинство во 2022 година. Сега тој лабав пакт се распаѓа, вели ФТ, забележувајќи дека дури и неговите центристички сојузници сè повеќе се дистанцираат, подготвувајќи се за трката за негов наследник во 2027 година.

Во својата изјава за оставката, Лекорну ги обвини политичките партии дека се однесуваат како секоја од нив да има мнозинство за себе и ги критикуваше истакнатите членови на центристичкиот блок дека се водени првенствено од своите претседателски амбиции. Тој, според ФТ, не грешел, но крајната одговорност е кај Макрон. Неговата грешка со распуштањето на парламентот минатата година го исцрпи центристичкиот табор и ја парализираше владата. Сепак, тој продолжи да се однесува како ништо да не се променило.

Макрон би можел да се обиде да назначи уште еден премиер, четврти од минатото лето, овој пат од редовите на левиот центар. Сепак, раздорот што сега се отвори со главните конзервативци го прави таквото решение уште помалку изводливо од претходно. Постојаното менување на премиерите го поткопува кредибилитетот на претседателот, како и кредибилитетот на политичките сили што остануваат во сојуз со него. Затоа, распуштањето на парламентот изгледа неизбежно, колку и да е непожелно, пишува британскиот весник.

Уште едни вонредни избори веројатно би ги уништиле центристичките партии, а воедно би го зајакнале крајнодесничарскиот РН, кој сè повеќе се смета за партија способна за владеење, а не само како средство за протест. Но необузданите фискални политики на партијата, дискриминаторскиот третман на имигрантите и протекционистичките тенденции не би придонеле многу во решавањето на проблемите на Франција, истакнува анализата на ФТ.

Макрон можеби смета на ограниченото учество на РН во владата по новите избори за да ги одврати гласачите од партијата пред многу поважните претседателски избори. Но нема гаранција дека крајната десница би се согласила со она што би го сметала за стапица.

Привремената влада може да продолжи да го спроведува буџетот за 2025 година, но нема добар излез од политичкиот ќорсокак до 2027 година. Во меѓувреме, позицијата на Франција во Европа ќе ослабне, бидејќи загриженоста на инвеститорите за нејзиниот долг и неможноста да ја ограничи потрошувачката продолжува да расте, заклучува Фајненшл тајмс.