Конечна одлука на судот: Додик повеќе не е претседател на Република Српска 

Жалбениот совет на Судот на Босна и Херцеговина ја отфрли жалбата на Милорад Додик против одлуката на Централната изборна комисија (СИП) со која му беше одземен мандатот како претседател на Република Српска. Според сараевските медиуми, Додик официјално повеќе не е на таа позиција, а СИП е должен да распише предвремени избори за претседател на ентитетот.

СИП претходно донесе одлука за прекин на неговиот мандат, но таа можеше да стапи во сила дури откако ќе стане правосилна или потврдена од Апелациониот совет на Судот на БиХ. Денешната одлука конечно утврди дека Додик повеќе не ја извршува функцијата претседател на Република Српска.

Во образложението на пресудата, Судот наведе дека мандатот на секој избран функционер завршува на денот на правосилноста на пресудата со која е осуден на затворска казна од најмалку шест месеци, што во случајот на Додик беше 12 јуни 2025 година, кога беше донесена второстепената пресуда. Судот, исто така, ги отфрли тврдењата за ретроактивна примена на законот, нагласувајќи дека правосилноста на пресудата настапува на денот на нејзиното донесување, додека нејзината извршливост е поврзана со нејзиното доставување до странките, што не ги менува правните последици за мандатот.

Судот, исто така, се осврна на тврдењата на Додик за судирот на интереси на членката на СИП, Вања Бјелица-Прутина. Утврди дека граѓанската постапка што ја води со Додик не претставува деловен однос во смисла на законот и дека тоа не е основа за дисквалификација. Доколку Додик верувал дека постои судир на интереси, можел да побара такво изземање во самата постапка, но не го сторил тоа. Судот додаде дека дури и да имало прекршување на постапката, тоа немало да влијае на одлуката, бидејќи одлуката е донесена едногласно од сите седум члена на СИП, а законот бара двотретинско мнозинство.

Исто така, беше нагласено дека СИП не е надлежна да ја оценува уставноста на законите на Република Српска, туку го применува исклучиво Изборниот закон на БиХ, што во овој случај е lex specialis.

Иако адвокатите на Додик тврдеа дека постојат законски основи за поништување на одлуката, судот ја отфрли нивната жалба. Со ова се отстрани последната пречка за распишување предвремени избори во ентитетот Република Српска.

Додик, сепак, претходно од Бања Лука најави дека референдум ќе се одржи на крајот на септември, на кој граѓаните на РС ќе треба да одговорат дали прифаќаат дека одлуките ги донесува високиот претставник во Босна и Херцеговина и дали ја признаваат пресудата со која е разрешен.

Во истиот говор, Додик рече дека нема да има предвремени избори во РС, иако сега е јасно дека СИП ќе мора да ги распише. Покрај тоа, тој најави втор референдум во рок од 90 дена од првиот – овој пат за отцепување на ентитетот.