Еве што се случува со вашето тело кога часовниците „се враќаат“ еден час назад
Повеќе светлина наутро и помалку навечер е клучно за одржување на ритамот според распоредот на организмот – сите инструменти се синхронизирани.
Повеќе светлина наутро и помалку навечер е клучно за одржување на ритамот според распоредот на организмот – сите инструменти се синхронизирани.
Речиси цел свет, од Европа до Америка, имаше во неделата прекрасен дополнителен час сон додека „се враќаше“ во стандардно време. Но, не заборавајте да излезете надвор и за малку утринско сонце – тоа ќе му помогне на вашиот биолошки часовник побрзо да се ресетира.
Има многу негодувања за промените на времето двапати годишно. Пролетното префрлување има тенденција да биде потешко, губејќи го тој час сон што наводно го враќаме на есен. Но, многу луѓе исто така жалат за есенскиот крај на летното сметање на времето, кога деновите веќе стануваат пократки, а поместувањето на часовниците може да значи помалку дневна светлина по училиште или работа за вежбање или забава на отворено.
Во Европа десетина години се расправа за едно време, ова зимското, што е исправно астрономски. И сега повторно се појавија тие повици, особено од Шпанија, но ЕУ не може да донесе одлука поради различните интереси. Ако ЕУ донесе одлука времето да биде исто низ целата година, и сите други земји кои не се членки на Унијата ќе се прилагодат на тој временски режим.
Во САД, Асошиетед прес пишува дека некои здравствени групи, вклучувајќи ја Американската медицинска асоцијација и Американската академија за медицина на спиењето, долго време повикуваат на усвојување на стандардно време преку целата година.
Ново истражување од Универзитетот Стенфорд се согласува, откривајќи дека префрлувањето напред-назад е најлошата опција за нашето здравје. Студијата покажа дека држењето до која било временска опција би било малку поздраво, но тие открија дека трајното стандардно време е малку подобро – бидејќи повеќе се усогласува со сонцето и човечката биологија, она што се нарекува наш циркадијален ритам.
„Најдобриот начин да се размислува за тоа е како централниот часовник да е како диригент на оркестар, а секој од органите да е различен инструмент“, рече за АП Џејми Цајцер, кој е ко-директор на Центарот за спиење и циркадијални науки на Стенфорд.
Повеќе светлина наутро и помалку навечер е клучно за одржување на тој ритам според распоредот – сите инструменти се синхронизирани. Кога часовникот редовно е нарушен од промени на времето или други причини, тој рече дека секој од органските системи на телото, како што се имунолошкиот систем или метаболизмот, „само функционира малку помалку добро“.
Повеќето земји не го почитуваат летното сметање на времето. За оние што го почитуваат – главно во Северна Америка и Европа – датумот на промена на часовниците варира. Во САД, Аризона и Хаваи не се менуваат и остануваат на стандардно време.
Еве што треба да знаете за ритуалот што се менува два пати годишно.
Како телото реагира на светлина
Мозокот има главен часовник кој се поставува со изложеност на сончева светлина и темнина. Овој циркадијален ритам е циклус од приближно 24 часа што одредува кога стануваме поспани и кога сме побудни. Моделите се менуваат со возраста, една од причините зошто ранобудните деца еволуираат во тинејџери кои тешко се будат.
Утринската светлина го ресетира ритамот. До вечерта, нивоата на хормонот наречен мелатонин почнуваат да се зголемуваат, предизвикувајќи поспаност. Премногу светлина навечер – без разлика дали од подоцнежно време надвор во летно сметање на времето или од вештачка светлина како што се компјутерските екрани – доцнења што се зголемуваат и циклусот се нарушува.
И тој циркадијален часовник влијае на повеќе од спиењето, влијаејќи и на работи како што се срцевиот ритам, крвниот притисок, хормоните на стрес и метаболизмот.
Како промените на времето влијаат на сонот?
Дури и промената на часовникот за еден час може да ги наруши распоредите за спиење бидејќи иако часовниците се менуваат, времето за почеток на работата и училиштето останува исто.
Пролетната промена на летно сметање на времето може да биде малку погруба бидејќи потемните утра и посветлите вечери го отежнуваат заспивањето на време. Тие први неколку дена се поврзани со зголемување на сообраќајните несреќи, па дури и со зголемување на срцевите удари.
Некои луѓе со сезонско афективно нарушување, вид депресија што обично се поврзува со пократките денови и помалку сончева светлина на есен и зима, исто така може да се мачат.
Многу луѓе лесно се прилагодуваат, како на пример како се опоравуваат од џет-лег по патувањето. Но, промената на времето може да додаде притисок врз работниците во смени чии распореди веќе не се синхронизирани со сонцето или оние кои редовно се лишени од сон од други причини.
Хроничната лишување од сон е поврзана со срцеви заболувања, когнитивен пад, дебелина и бројни други проблеми.
И на есен и на пролет, промената на времето за спиење за само 15 минути навечер во деновите пред промената може да помогне да се олесни нејзиното прилагодување.
