Глобалната побарувачка за нафта и гас би можела да расте со децении

Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) соопшти дека глобалната побарувачка за нафта и гас би можела да расте до 2050 година, отстапувајќи од своите претходни очекувања за брз премин кон почисти горива и предвидувајќи дека светот веројатно нема да ги исполни климатските цели.

ИЕА, западна агенција за надзор на енергетската безбедност, во последните години е под притисок од САД поради фокусот на политиките за чиста енергија, бидејќи претседателот Доналд Трамп ги повика американските компании дополнително да го прошират производството на нафта и гас.

За време на администрацијата на Џо Бајден, ИЕА предвиде дека глобалната побарувачка за нафта ќе го достигне својот врв оваа деценија и рече дека не се потребни понатамошни инвестиции во нафта и гас ако светот сака да ја исполни својата климатска цел.

Министерот за енергетика на Трамп, Крис Рајт, ги нарече проекциите на ИЕА за врвната побарувачка „бесмислени“. ИЕА е финансирана од земјите-членки, при што САД придонесуваат најмногу. Енергетските политики на владите и компаниите ширум светот се базираат на нејзините анализи и податоци.

Во својот годишен Светски извештај за енергија објавен во среда, ИЕА предвиде дека според сценариото на сегашните политики, побарувачката за нафта ќе достигне 113 милиони барели дневно до средината на векот, околу 13 проценти повеќе од потрошувачката во 2024 година.

Се предвидува дека глобалната побарувачка за енергија ќе порасне за 90 ексаџули до 2035 година – зголемување од 15 проценти од сегашните нивоа. Сценариото на тековните политики ги зема предвид постоечките владини политики, а не аспирациите за постигнување на климатските цели.

ИЕА последен пат користеше „сценарио на тековни политики“ за своите прогнози во 2019 година, а од 2020 година се префрли на прогнози кои се повеќе во согласност со транзицијата кон чиста енергија и ветувањата за постигнување нето нулти емисии до средината на векот. Овогодишните прогнози го изоставија сценариото на ветување.

ИЕА соопшти дека планирала да ги процени новите климатски цели на земјите за периодот од 2031 до 2035 година, но дека доволно земји не ги поднеле тие планови за да се добие значајна слика.

Во сценариото на ИЕА со наведените политики, кое ги зема предвид политиките што се предложени, но не мора да значи дека се усвоени, побарувачката за нафта достигнува врв околу 2030 година. ИЕА наведува дека нејзините сценарија истражуваат низа можни исходи под различни групи претпоставки и не се прогнози.

Конечните инвестициски одлуки за нови проекти за течен природен гас нагло се зголемија во 2025 година, според извештајот. Операциите за околу 300 милијарди кубни метри нов годишен капацитет за извоз на ТПГ ќе започнат до 2030 година, што претставува зголемување на достапната понуда од 50 проценти.

Според сценариото на сегашните политики, се предвидува дека глобалниот пазар на ТПГ ќе порасне од околу 560 милијарди кубни метри во 2024 година на 880 милијарди кубни метри во 2035 година и 1.020 милијарди кубни метри во 2050 година, поттикнат од зголемената побарувачка во енергетскиот сектор поттикната од растот на центрите за податоци и вештачката интелигенција.

Се очекува глобалните инвестиции во центри за податоци да достигнат 580 милијарди долари во 2025 година, се вели во извештајот, истакнувајќи дека доколку се постигне ова, ќе се надминат 540-те милијарди долари годишно кои глобално се трошат на снабдување со нафта.

Извештајот исто така вклучува сценарио кое покажува пат кон намалување на глобалните емисии на енергија на нула до 2050 година. На конференцијата за климата во Париз во 2015 година, повеќе од 190 земји се обврзаа да се обидат да го спречат затоплувањето на светот за повеќе од 1,5 степени Целзиусови. Сепак, извештајот покажува дека овој праг ќе биде надминат во сите сценарија, а температурите би можеле повторно да паднат под 1,5°C само ако се воведат технологии што можат да го отстранат јаглерод диоксидот од атмосферата.