Полска размислува за забрана на продажба на алкохол ноќе

Полска сака да ја забрани продажбата на алкохол во продавниците ноќе со цел да се ограничи пијанството, да се намали криминалот и да се спречат болести. Главниот град се обиде, но не успеа.

Порталот Политико со седиште во Брисел објави дека коалициските партнери на премиерот Доналд Туск – Левицата и центристичката Полска 2050 – поднеле законски предлози кои вклучуваат забрана за рекламирање алкохолни пијалаци, забрана за продажба од најмалку 22:00 до 6:00 часот и ограничувањe на продажбата на бензински пумпи и онлајн.

Коалициските партнери на Туск велат дека мерките, кои се во согласност со препораките на Светската здравствена организација, се меѓу најефикасните за спречување на болести поврзани со алкохолот, како што се ракот и менталните нарушувања.

Слични мерки се на сила во Латвија од август.

Полска е втора во ЕУ, по Словенија, по смртни случаи што се припишуваат на алкохол, според податоците на Евростат објавени оваа пролет.

Бидејќи Варшава не успеа да донесе забрана поради несогласувања меѓу политичките групи, некои веруваат дека решението лежи во забрана на национално ниво.

Пратеничката од левицата, Јоана Виха, за Политико изјави дека на локалните самоуправи честопати им недостасува решителност и храброст да ја забранат продажбата на алкохол навечер. „Затоа е потребна забрана од горе надолу“, рече таа, сугерирајќи дека поддршката на Туск би можела да помогне во спроведувањето на забраните.

Според неа, предлозите сега се во фаза на јавна расправа и се очекува парламентот да почне да работи на нив кон крајот на октомври или почетокот на ноември.

Полското Министерство за здравство објави претходно оваа година дека, според податоците од крајот на 2023 година, 119.000 продавници во земјата продавале алкохол, од мали приватни продавници до големи синџири и бензински пумпи кои работат 24 часа.

За споредба, Шведска има 900 продавници за алкохол, или една на 11.000 луѓе, во споредба со една на 320 во Полска.

Во моментов, околу 180 полски општини имаат некаков вид на ноќна забрана, вклучувајќи го и Краков, водечката туристичка дестинација во Полска.

На местата каде што има забрана за продажба на алкохол во текот на ноќта, полицијата забележала позитивни ефекти – помалку криминал, побезбедни улици и помалку пациенти во одделите за брза помош, според локалните медиуми.

„Би сакал локалните самоуправи да го следат примерот на оние кои доследно се обидуваат да се борат против она што го нарекувам „либерален алкохолизам“. Особено во големите градови, присуството на пијани луѓе во ноќните часови во близина на домовите на граѓаните или во центарот на градот е сè друго освен пријатно“, рече неодамна Туск.

Националниот центар за борба против зависности (КЦПУ), полската владина агенција која ги координира политиките поврзани со злоупотребата на дрога или алкохол, ги проценува општествените трошоци за алкохолот во Полска на 93 милијарди злоти (21,8 милијарди евра), во споредба со само 14 милијарди злоти приходи од акцизи.

Потрошувачката на чист алкохол во Полска минатата година изнесувала 8,8 литри по глава на жител, што е намалување од 9,7 литри во 2021 година поради помалата потрошувачка на пиво, според податоците на КЦПУ.

Се вели дека зад високата потрошувачка може да стои цената – во 2024 година, со просечна месечна плата би можеле да се купат 2.103 шишиња пиво од половина литар, најмногу од 2002 година. Пристапноста на другите видови алкохолни пијалаци исто така е во пораст.

Во меѓувреме, индустријата за пијалаци се мобилизираше за борба против забраната. „Предложениот закон е популистичка прекумерна регулација родена на бран емоции и во хаотична серија промени што не ги земаат во предвид трендовите на потрошувачка или пазарната реалност“, се вели во соопштението на Полската пиварница.

Пиварското лоби тврди дека продажбата на пиво паѓа со години, за околу 15 проценти за шест години, додека цените на пивото се зголемиле за 45 проценти во последните години.

Полската пиварница исто така се пожали дека нацртот ќе го вклучи и безалкохолното пиво и непропорционално ќе влијае на домашните пиварници.

„Претприемачите повторно се изненадени од законските иницијативи што ја загрозуваат стабилноста на бизнисот“, изјави за националната агенција ПАП Карол Стец, раководител на групата на работодавачи во индустријата за алкохолни пијалаци.